Steriele Orest van Manfred Trojahn in het Muziektheater

Nadat de Duitse componist Manfred Trojahn (1949-) bij De Nederlandse Opera nieuwe recitatieven componeerde voor Mozarts La Clemenza di Tito (uitgevoerd in december 2002), heeft DNO deze componist opdracht gegeven een nieuwe opera te componeren. In overleg met Trojahn en de intendant van de Staatsoper Hannover heeft dit geleid tot de opdracht tot Orest, gebaseerd op het toneelstuk Orestes van Euripides. Dit onderwerp uit de Griekse mythologie is nieuw voor Trojahn, die eerder opera's heeft gecomponeerd op libretti naar Pirandello (zoals zijn opera Enrico uit 1989-1991, naar Enrico IV en de in 2002-2003 gecomponeerde Limonen aus Sizilien, naar teksten van Pirandello en de Filippo).

In 2008 werd in Dresden Trojahns opera La Grande Magia opgevoerd, wederom naar Eduardo di Filippo. In deze kamermuzikale opera is duidelijk de invloed van Richard Strauss te horen, meer specifiek de eenakter Ariadne auf Naxos.

Met Orest schreef Trojahn een vervolg op de opera Elektra van Strauss - in de maand oktober nog te zien geweest in een uitzonderlijke productie door het Nederlands Philharmonisch Orkest onder leiding van chef-dirigent Marc Albrecht. Geweldig dus, dat deze dirigent en dit orkest opnieuw in de bak van het Muziektheater deze wereldpremière uitvoeren. In combinatie met de programmering van Idomeno van Mozart hiervoor en Glucks Iphigénie en Aulide en Iphigénie en Tauride in september biedt DNO dit seizoen een heel operafestival gebaseerd op verhalen uit de Trojaanse oorlog!

Voor de regie van deze voorstelling nodigde DNO de Britse toneelregisseuse Katie Mitchell (1964) uit die met haar vaste kostuumontwerpster Vicki Mortimer voor deze gelegenheid naar Amsterdam kwam. Mitchell maakt hiermee dus haar DNO-debuut. Eerder regisseerde Mitchell onder andere Mozart's Don Giovanni en van Leoš Janáček de opera's Káťa Kabanová en Jenufa. In het theater regisseerde Mitchell onder andere de Oresteia van Aeschylus en van Euripides De Phoenissische Vrouwen, Iphigenie in Aulis en Trojaanse Vrouwen.

Bijzondere vermelding verdient de veel geroemde regie die Mitchell op haar naam heeft van de opera Al gran sole carico d'amore door Luigi Nono voor de Salzburger Festspiele in 2009. Deze productie is gekocht door de Staatsoper Unter den Linden in Berlijn en wordt onder leiding van Ingo Metzmacher - die ook de voorstellingen in Salzburg dirigeerde - vijf keer uitgevoerd in het Schillertheater in maart 2012 .

Mitchell en Trojahn hebben de Griekse mythe geplaatst naar het Duitsland van de jaren 1970 waarin de RAF flink huis hield - zoals beschreven in het boek Das Baader-Meinhof Komplex (boek uit 1985, verfilmd in 2008). Dat interessante gegeven wordt visueel prachtig weer gegeven, waaebij het toneelbeeld wordt verdeeld in verschillende vlakken. Onderaan is de huiskamer waar Orest zit. Links boven was de badkamer waar Clytaimnestra was vermoord en rechts boven liepen de hele tijd mannen in witte pakken de moord te onderzoeken.

Tijdens de hele voorstelling klonk door van alle kanten uit de zaal electro-akoestische, digitaal opgenomen stemmen die steeds "Orest, Orest!" fluisterden, die de schikgodinnen in het hoofd van Orest prachtig illustreerden. De partituut van Trojahn was sowieso schitterend en werd prachtig uitgevoerd. Er werd ook schitterend gezongen, vooral door Rosemary Joshua (Helena), die eerder in het Muziektheater grote indruk maakte in Het Sluwe Vosje, Un ballo in maschera en Guilio Cesare. Ook Sarah Castle (Elektra) en Dietrich Henschel (Orest) zongen geweldig. Opmerkelijk is het debuut van Frank Hameleers als koordirigent die met deze productie zijn DNO-debuut maakt.

Al met al valt er een hoop te genieten voor muziekliefhebbers met deze productie. Jammer dat de regie steeds steriel blijft en nergens onder de huid komt. Nergens schuurt de voorstelling, terwijl de emoties in de muziek zo hoog oplopen. Wat dat betreft is deze regie stukken minder dan de DNO-productie van Elektra. Dat was ook te merken aan het publiek, dat na afloop zeer aarzelend en ingerogen applaudiseerde. Nog een tegenvaller: bij de eerste voorstelling op 8 december waren er akelig veel lege plekken in de zaal. Het is mooi dat DNO ook voor nieuwe producties van nieuwe werken acht voorstellingen programmeert, maar dat komt de zaalbezetting niet ten goede. Jammer.

Anderzijds: de productie zal meer publiek krijgen in Duitsland, waar de opera een tweede leven

zal krijgen dankzij de Staatsoper Hannover.

Catalaanse regie getracteerd op Boe-geroep in Barcelona

De bezetting van Le Grand Macabre in Barcelona:


Orkest en Koor van het Gran Teatre del Liceu onder leiding van Michael Boder. Concept Alex Ollé (La Fura dels Baus) en Valentina Carrasco. Regie Concept Alex Ollé. Solisten: Barbara Hannigan (Gepopo / Venus), Ana Puche (Amanda / Clitoria), Inés Moraleda (Amando / Spermando), Brian Asawa (Prins Go-Go), Ning Liang (Mescalina), Chris Merrit (Piet de Pot), Werner van Mechelen (Nekrotzar), Frode Olsen (Astradamors), Gabriel Diap (Ruffiack), Miquel Rosales (Schobiack), Ramon Grau (Schabernack), Francisco Vas (De witte minister), Simon Butteriss (De zwarte minister).


Gezien op zaterdag 19 november 2011. Verdere voorstellingen op 22, 25, 28 november, 1 december 2011.

Zaterdag was in het Gran Teatre del Liceu de première van Le Grand Macabre (1974-1977, herzien in 1996), de succesvolle, enige "anti-anti opera" van de Hongaarse componist György Ligeti (1923-2006). Deze coproductie met Théâtre Royal de la Monnaie, Opera di Roma en the English National Opera van La Fura dels Baus werd in maart 2009 zeer succesvol in de Munt in Brussel opgevoerd. Nadat deze Catalaanse regie Londen heeft aangedaan, is deze voorstelling nu voor het eerst in Barcelona te zien. Intendant Peter de Caluwe was zo enthousiast dat hij regisseur Alex Ollé van het Catalaanse gezelschap teruggevraagd heeft om de opera Oedipe van Georges Enescu in Brussel te regisseren. Deze productie is in oktober-november 2011 in de Munt opgevoerd.


Sinds de wereldpremière in 1978 is deze opera meer dan dertig keer opgevoerd en het is dan ook een van de meest succesvolste moderne opera's. Het libretto van de opera - geschreven door Ligeti zelf met Michael Meschke - is gebaseerd op het toneelstuk La Balade du grand macabre, van Michel De Ghelderode. Het libretto is in het Duits geschreven, maar het was de bedoeling van Ligeti dat het libretto werd vertaald in de taal van het publiek waar de voorstelling wordt uitgevoerd. Gisteren werd de Engelse versie gezongen.


Le Grand Macabre is een grote opera, van twee uur, voor groot orkest, koor en vereist tien zangers. De Canadese Barbara Hannigan heeft de rol Venus / Gepopo, (hoofd van de geheime politie) overal ter wereld gezongen en maakte opnieuw grote indruk in haar Liceu-debuut.


Een andere grote rol is Nekrotzar (Le grand macabre), voortreffelijk gezongen door de Belgische bas-bariton Werner van Mechelen (eveneens debuut in Barcelona). Ook Chris Merrit stal gisteren de show met zijn interpretatie van Piet de Pot, de wijnproever uit Breughelland. Maar het vermelden van deze drie namen doet geen recht aan de andere zangers. Onvergetelijk is het SM duo Astradamors (Frode Olsen) - die de hele avond in vrouwenlingerie rondliep en zijn vrouw Mescalina (Ning Lang) gehuld in een pakje met hangtieten. Ook deze twee maakten een succesvol roldebuut in het Liceu. Aparte vermelding verdient verder Brian Asawasa voor zijn vocale en acteerprestaties als Prins Go-Go.


De productie bleef voor de pauze nogal statisch, maar werd gelukkig in de tweede helft veel dynamischer. Hilarisch was het te zien hoe alle karakters uit de mond, vagina of darmkanaal van een vrouw te voorschijn kwamen en daarin weer verdwenen. Dit alles was door het zeskoppige regieteam kunstig opgezet waarbij Breughelland spectaculair werd gepresenteerd met behulp van video, verlichting, schitterende special effects, kostuums en decor. Ook de prestaties van het (off stage) koor en orkest waren schitterend. De zangers en dirigent werden na afloop dan ook met applaus ontvangen, maar toen het regie-team op kwam, was het boe-geroep ontstuitbaar en werd dit heel - onbegrijpelijk en onterecht -spaarzaam met bravo's gecompenseerd. Was de regie aanstootgevend voor dit publiek? Wat mij betreft een goede, belangwekkende productie de men zeker moet zien als men de kans krijgt.

Le Grand Macabre van György Ligeti in Barcelona

Op zaterdag 19 november 2011 staat in Barcelona bij het Gran Teatre del Liceu Le Grand Macabre op het programma, de enige opera van György Ligeti. Deze co-productie met Théâtre Royal de la Monnaie, Opera di Roma en the English National Opera van La Fura dels Baus werd in maart 2009 zeer succesvol in de Munt in Brussel opgevoerd. Ook in Londen werd de herneming van deze productie lovend besproken. Intendant Peter de Caluwe besloot derhalve La Fura dels Baus opnieuw te vragen en inmiddels is in de Munt de opera Oedipe van George Enescu opgevoerd, opnieuw geregisseerd dus door Alex Ollé van het Catalaanse gezelschap.


De productie van Le Grand Macabre in Brussel had ik niet gezien en ik had nooit een productie van dit gezelschap in het theater gezien. Ook de opera zelf heb ik tot nu toe niet in het theater gezien. Het was daarom een goede gelegenheid om dit stuk, in deze regie in Barcelona te zien. Derhalve organiseerde Operareis Op Maat een reis naar Barcelona van 17 november tot en met 21 november 2011 voor deze bijzondere productie.
Op 29 oktober 2011 plaatste de Canadese sopraan Barbara Hannigan een bericht op haar Facebookpagina dat de repetities in Barcelona inmiddels gestart waren. Hannigan heeft de rol overal ter wereld gezongen (en gedirigeerd!), maar deze productie is alleen al bijzonder omdat het haar debuut in het Liceu is. Inmiddels is het gezelschap van Operareis Op Maat gearriveerd in Barcelona dus is de voorpret definitief begonnen. Morgen is de première...

De Cast in Barcelona:
Orkest en Koor van het Gran Teatre del Liceu onder leiding van Michael Boder. Concept Alex Ollé (La Fura dels Baus) en Valentina Carrasco. Regie Concept Alex Ollé. Solisten: Barbara Hannigan (Gepopo / Venus), Ana Puche (Amanda / Clitoria), Inés Moraleda (Amando / Spermando), Brian Asawa (Prins Go-Go), Ning Liang (Mescalina), Chris Merrit (Piet de Pot), Werner van Mechelen (Nekrotzar), Frode Olsen (Astradamors), Gabriel Diap (Ruffiack), Miquel Rosales (Schobiack), Ramon Grau (Schabernack), Francisco Vas (De witte minister), Simon Butteriss (De zwarte minister).

Hier de trailer door het Liceu in Barcelona.

Gergiev Festival: spetterende Schumann 3

Na het voortreffelijke concert op vrijdag 16 september dat het Rotterdams Philharmonisch Orkest en Yannick Nézet-Séguin in Bruckner 8 gaven - een van de hoogtepunten van dit festival - was dit zelfde team verantwoordelijk voor het slotconcert van het 16de Gergiev Festival. In de inleiding tot het concert vertelde programmeur Jelle Dierickx dat het programma van dit concert het eerst was samengesteld. Het is inderdaad een passende ode aan de Rijn en aan Rotterdam - als ook een passend slot van het festival.

Vooraf maakte directeur Hans Waege het overlijden op 17 september bekend van dirigent Kurt Sanderling op de eerbiedwaardige leeftijd van 98 jaar. Sanderling dirigeerde decennia het orkest regelmatig tot 2002 en het concert van deze avond werd daarom aan hem opgedragen. Daarna nam Sylvia Tóth, voorzitter van het bestuur van het festival het woord. Zij maakte bekend dat Gergiev heeft bijgetekend voor de jaren 2012-2013. Het 17de Gergiev Festival zal plaatsvinden van 7 tot 16 september 2012.

Het concert was in meerdere opzichten opzienbarend. Ten eerste was De Doelen gelukkig nagenoeg uitverkocht. Ten tweede zijn de stukken van het programma zo bijzonder dat deze niet vaak in de concertzaal te horen zijn - behalve de Derde van Schumann. Dit gold ook voor Nézet-Séguin, want in tegenstelling tot de Bruckner 8 dirigeerde hij in dit concert alles met de partituur open.

Voor de pauze opende het concert met een schitterend transparante uitvoering van Meeresstille und glückliche Fahrt van Mendelssohn. Daarna volgde een imposante uitvoering het stuk Dark Waves van John Luther Adams uit 2007 (voor het eerst uitgevoerd in Nederland?). Het eerste gedeelte eindigde met de Four Sea Interludes (uit Peter Grimes) van Benjamin Britten. Ook in dit stuk werd majestueus en gloedvol gespeeld, met fantantisch koper.

Na de pauze kreeg de Derde "Rheinische" Symfonie van Schumann een spetterende uitvoering. Volkomen terecht volgde na afloop een ovationeel applaus voor orkest en dirigent.

Gergiev Festival: succesvolle samenwerking in Bruckner 8

Op vrijdag 16 september 2011 begonnen chefdirigent Yannick Nézet-Séguin en het Rotterdams Philharmonisch Orkest het nieuwe seizoen in het Gergiev Festival met de monumentale Achtste Symfonie in C klein van Anton Bruckner.

Net als de avond eerder bij de Vijfde van Mahler zat de zaal helaas weer niet vol. Jammer voor de thuisblijvers, het was een memorabel concert. Het supertalent Nézet-Séguin heeft het werk vaak uitgevoerd en dirigeerde - zoals gebruikelijk - uit het hoofd. Voor de gelegenheid was het orkest herschikt: de contrabassen achteraan (net als de Wiener Philharmoniker in de Musikverein), drie harpen links, celli links voor. De hoorns waren tegenover de trombones rechts geplaatst. Naast de trombones de pauken.

Na een luchtig stuk voor accordeon solo dirigeerde Nézet-Séguin het eerste deel (Allegro moderato). De uitvoering had een zorgvuldige opbouw. Na het beroemde tweede deel (Scherzo) volgde het Adagio van het derde deel. Inmiddels kon men in de zaal een speld horen vallen ten gevolge van de grote intensiteit bij het publiek. Het Rotterdams Philharmonisch speelde hier op de toppen van haar kunnen: schitterende spanningsbogen eindigden in een enorme climax. Na de laatste maat van het vierde deel (Finale) liet Nézet-Séguin het slotakkoord mooi uitklinken - totdat iemand in het publiek luid "Bravo!" moest roepen. Een ovationeel applaus barstte los.

Het wordt steeds duidelijker hoe succesvol de samenwerking is tussen chefdirigent en orkest is geworden. Het orkest is zichtbaar in haar nopjes met haar chef en ook het Rotterdamse publiek realiseert zich hoe gelukkig deze combinatie is. Na het Gergiev Festival wordt dit programma hernomen in Duitsland, maar gelukkig kunnen Rotterdammers aanstaande zondag nog genieten van deze wereldcombinatie in de Derde Symfonie van Schumann. En nu maar hopen dat dat concert wel uitverkocht is. Ga dat concert zien, Rotterdam!

Gergiev Festival: Gloedvolle Mahler 5 onder Mehta

Gisteren klonk tijdens het Gergiev Festival de beroemde Vijfde Symfonie van Gustav Mahler. Het Israel Philharmonic Orchestra trad op en dat was te zien aan de beveiliging. Overal in en rond De Doelen liepen mannen in blauwe pakken en oortjes. Het stevig vergrijzende orkest trad eenmalig op in Rotterdam met haar vaste dirigent Zubin Mehta. In Rotterdam dirigeerde Mehta in januari 2009 nog een puik all Stravinsky concert. Nu dus de Vijfde van Mahler in Mahlerland Nederland. In het voorprogramma - voor de pauze - leuke muziek uit dezelfde tijd als de symfonie: Passacaglia (op. 1) uit 1908 van Anton Webern en het kleurrijke Iberica (1908) van de Fransman Claude Debussy.

In het orkest valt een aantal zaken op: Mehta plaatst de contrabassen en celli op links. Op rechts staan de harpen, koper- en houtblazers. Zou het Israel Philharmonic altijd zo spelen of speciaal voor dit programma? Eerder gezien in Engeland bij het London Symphony Orchestra en ook bij dit orkest: nadat het orkest zit, komt de concertmeester op en neemt applaus in ontvangst. Eerder kreeg het hele orkest trouwens applaus van het welwillende Rotterdamse publiek.

De Doelen is een grote zaal, maar jammer genoeg was de zaal lang niet vol. Is dit een voorbode van de crisis in Nederland? Dit programma verdient tocht een uitverkochte zaal, zou je zeggen.

Voor de pauze hadden het orkest en het publiek last van de droge akoestiek van De Doelen. De klank van het orkest klonk droog en het publiek kreeg hoorbaar kriebels in de keel. Voor de pauze speelde het orkest mooi - ook de solisten (bij Debussy) - maar niet geweldig. Na de pauze kwamen orkest en dirigent in vorm. Mehta nam een vlot tempo en dirigeerde precies en energiek: hij legde minder de nadruk op de dood van de treurmars maar leidde publiek en orkest naar het hoopvolle laatste deel. In deze symfonie klonken de spanningsbogen prachtig - zoals in het tweede en het laatste deel. Hier klonk een gloedvolle Mahler. De solo-trompettist kreeg terecht aparte lof voor zijn prestatie.

Gergiev Festival: Robert Schumanns Derde Symfonie "Rheinische"

Bij de Vijfde Symfonie van Mahler op 15 september kan men zeggen dat het thema Ziedende Zee er bij de haren was gesleept. Ook de bergmuziek uit de Achtste van Bruckner op 16 september past niet helemaal in het thema Sea and the City van dit 16de Gergiev Festival. Maar op zondag 18 september, de slotavond van het Gergiev Festival is Glückliche Fahrt een zeer treffende titel voor het programma met de romantische Derde "Rheinische" Symfonie (1850) van Robert Schumann (1810-1856), aangevuld met de stukken Meeresstille und glückliche Fahrt van Felix Mendelssohn (1809-1847), Dark Waves van John Luther Adams (1953) en de Four Sea Interludes van Benjamin Britten (1913-1976).

De opening van het concert, Meeresstille und glückliche Fahrt (1832), is een concertouverture van Felix Mendelssohn, gebaseerd op gedichten van Goethe. Het afsluitende werk, de derde symfonie van Schumann is gecomponeerd in 1850 tijdens zijn verblijf in Düsseldorf. Tijdens een tocht op de Rijn zag hij onder meer de machtige (nog niet voltooide) Kölner Dom. Het heeft Schumann waarschijnlijk geïnspireerd tot het grootse derde deel van deze symfonie.

Tussen de Duitse stukken uit de eerste helft van de 19de eeuw klinken de Four Sea Interludes van Benjamin Britten. De interludes maken deel uit van de fameuze opera Peter Grimes (1945) die zich afspeelt in het Engeland rond 1830. De heftige muziek suggereert hier natuurlijk niet alleen de kolkende zee maar ook de emotionele labiliteit van Peter Grimes.

De Amerikaanse componist John Luther Adams (1953; niet te verwarren met zijn in Nederland bekendere naamgenoot John Coolidge Adams) woont in Alaska en zijn liefde voor dit gebied is de drijvende kracht achter zijn muziek. Adams schreef zijn compositie Dark Waves "voor orkest en electronische geluiden" in opdracht voor het Anchorage Symphony Orchestra, die het in 2007 in première bracht. De klanken van het orkest en de electronica suggereren een kolkende zee, die op een gegeven moment uitdraait op een zeebeving. Wederom een spectaculair programma en een passende afsluiting van dit Gergiev Festival. Wij wensen u daarom: Glückliche Fahrt!

Gergiev Festival: Anton Bruckners Achtste Symfonie

Op vrijdag 16 september 2011 start chefdirigent Yannick Nézet-Séguin het nieuwe seizoen met het Rotterdams Philharmonisch Orkest in het Gergiev Festival met de monumentale Achtste Symfonie in C klein (1884-1887) van Anton Bruckner (1824-1896). De Achtste is qua bezetting en duur een van de grootste werken uit het hele symfonische repertoire en de laatste door Bruckner voltooide symfonie. De partituur is van een schier oneindige rijkdom en het is niet overdreven te stellen dat deze compositie het artistieke hoogtepunt is uit het werk van Bruckner. Op de lessenaars staat de tegenwoordig gangbare editie van Robert Haas die voor het eerst werd uitgevoerd in 1939 onder leiding van Wilhelm Furtwängler. Interessant, want op 26 augustus jongstleden dirigeerde Jaap van Zweden tijdens de Robeco Zomerconcerten het Radio Filharmonisch Orkest in het Concertgebouw de tweede versie van Bruckners Achtste uit 1890. Het publiek kan dus goed vergelijken!
Brucknerliefhebbers herinneren nog het zinderende debuut van Zubin Mehta bij het Koninklijk Concertgebouworkest in 2005 met deze symfonie (op donderdag 15 september is Mehta tijdens dit festival aan het werk in Mahler Vijf). In 2007 dirigeerde Bernard Haitink de Achtste in een monumentale uitvoering met het Koninklijk Concertgebouworkest in het Concertgebouw in Amsterdam.

Tijdens het Gent Festival 2011 dirigeerde Nézet-Séguin hetzelfde programma op 1 september en na Rotterdam voeren dirigent en orkest de Achtste uit op toernee in Duitsland (in de steden Nürnberg, Hamburg, Dortmund en Keulen). Nézet-Séguin heeft deze symfonie regelmatig uitgevoerd met andere orkesten en kent de partituur dus erg goed. Het programma wordt slechts een keer uitgevoerd in Rotterdam dus het is een unieke kans voor Rotterdammers om dit magistrale concert in de zaal bij te wonen. En hoewel in augustus nog een andere uitvoering in Amsterdam te horen was, wordt het werk zelden gespeeld in Nederland. Een niet te missen gebeurtenis voor de Nederlandse muziekliefhebber, dus.

Gergiev Festival: Gustav Mahlers Vijfde Symfonie

Onder het thema Ziende Zee dirigeert de wereldberoemde Indiase dirigent Zubin Mehta op donderdag 15 september 2011 het Israël Philharmonisch Orkest. Op de lessenaar staat de Vijfde Symphonie van Gustav Mahler. Een grote gebeurtenis, want volgens mij is het pas voor de derde keer na 2005 en 2009 dat Mehta in Nederland dirigeert. In 2005 maakte Mehta zijn debuut bij het Koninklijk Concertgebouworkest met de fenomenale Achtste van Bruckner - dat op vrijdag 16 september opnieuw klinkt tijdens dit 16de Gergiev Festival. In Rotterdam leidt Mehta nu zijn eigen orkest waaraan hij al sinds 1968 verbonden is.

Mahler componeerde de Vijfde Symfonie in 1901-1902 en dirigeerde zelf de wereldpremière van dit werk in Keulen op 18 oktober 1904. Nadat een andere dirigent en een ander orkest het werk in Nederland uitvoerden, dirigeerde Mahler zelf deze symfonie in maart 1906. Op uitnodiging van Willem Mengelberg dirigeerde Mahler destijds het Concertgebouworkest in Amsterdam. Mengelberg studeerde de zeer moeilijke partituur met het orkest in en Mahler vroeg daar bovenop drie repetities. Na Mahler voerde Mengelberg deze Vijfde regelmatig uit in Nederland, hetgeen zorgde voor een unieke Mahlertraditie in Nederland voor de oorlog.

Inmiddels is Mahlers Vijfde een van zijn meest geliefde werken, vooral vanwege het wereldberoemde vierde deel, het Adagietto. Visconti gebruikte dit deel in zijn film Death in Venice uit 1971. Oorspronkelijk was dit deel door Mahler bedoeld als liefdesverklaring aan zijn vrouw Alma.

Het all Mahlerprogramma van maart 1906 werd destijds voorafgegaan door de Kindertotenlieder, twee liederen uit Des Knaben Wunderhorn en het lied Ich bin der Welt abhanden gekommen. In dit concert klinken twee werken uit dezelfde tijd als de Mahler's Vijfde voor de pauze: van Anton Webern Passacaglia (1908) en van Claude 
Debussy het werk Iberia (1905-1908).

Kortom, de uitvoering van deze symfonie door deze dirigent met dit orkest is een unieke event die door geen enkele muziekliefhebber mag worden gemist.

Operareizen naar België: Brussel, Antwerpen, Gent en Luik

Voor muziekreizen met de trein is België natuurlijk een aantrekkelijke optie voor een stedentrip. De grootste muziekstad in het land is vanzelfsprekend Brussel. De Munt is de Nationale Opera en een van de grootste operagezelschappen in Europa. Matinee-voorstellingen starten om 15.00u en dat betekent dat men een voorstelling in Brussel in een dag kan bezoeken. Vanuit Amsterdam kan men namelijk al in 2,5 uur in Brussel zijn. Verder produceert de Vlaamse Opera voorstellingen in Antwerpen en Gent en in Luik presenteert de Opéra Royal de Liège Wallonie haar opera's en operettes. Muziektheaterstukken met een libretto in een andere taal dan het Frans, worden in dit gezelschap vaak in Franse vertaling gezongen.

Sinds 2007 is Peter de Caluwe intendant bij de Munt en blijft waarschijnlijk tot 2019 in Brussel. Het programma voor volgend seizoen is opnieuw spectaculair. De Munt presenteert geregisseerde opera's en enkele titels in concertante vorm.

Op 2 september dirigeert René Jacobs eenmalig een concertante uitvoering van Orlando Paladino van Joseph Haydn. In april 2012 dirigeert Jacobs Orlando van Händel in een regie van Pierre Audi.

Een week later, 9 en 10 september,  dirigeert Hartmut Haenchen twee keer een concertante Król Roger van Karol Szymanowski, met in de hoofdrol Andrzej Dobber. 

Op 12 maart 2012 is eenmalig een concertante uitvoering van Theodora van Händel te horen.

Later in maart-april 2012 zijn er voor belcanto-liefhebbers drie concertante uitvoeringen van de onbekende opera van Rossini, Otello, ossia il moro di Venezia. 

De eerste geregisseerde opera in het volgend seizoen met is de reprise van Médéé van Luigi Cherubini. Het orkest in deze productie is Les Talens Lyrique onder leiding van Christophe Rousset.

In oktober staat de opera Oedipe van Enescu op het programma geregisseerd door La Fura des Baus. De opera is een coproductie met het Gran Teatre del Liceu in Barcelona net zoals Le Grand Macabre van Ligeti die in 2009 in Brussel is opgevoerd en in november 2011 in Barcelona wordt opgevoerd.

In december programmeert Cendrillon van Massenet in de regie van Laurent Pelly. Deze coproductie wordt dit seizoen ook in Lille uitgevoerd.

In januari zet de Munt - alweer in coproductie met Barcelona -een spetterende Salome op de planken in de regie van Guy Joosten die eerder Elektra regisseerde in Brussel. Carlo Rizzi dirigeert. Met onder meer Chris Merrit en Doris Soffel.

In februari herneemt Brussel Rusalka die geregisseerd werd door Stefan Herheim die in juni in Amsterdam zijn Nederlandse debuut maakte met Jevgeni Onjegin.

Thanks to my eyes is de veelbelovende nieuwe opera van Bianchi. Het is een opdrachtwerk van het Festival d'Aix-en-Provence en ook elders te zien en horen.

Verdi ten slotte sluit het seizoen in de Munt af met Il Trovatore. Marc Minkowski maakt zijn debuut als Verdi-dirigent. Met Marina Poplavskaya als Leonora. Al met al een veelbelovend seizoen!

Meer klassieke muziek in Brussel is te horen in het Paleis voor Schone Kunsten. Muziektheater wordt bovendien geprogrammeerd in het Théâtre National.
Elk jaar klinkt bovendien klassieke muziek in het kader van het Festival van Vlaanderen Brussel (KlaraFestival).


De Vlaamse Opera producert minder voorstellingen dan de Munt maar heeft een uitstekende reputatie. Ook het komend seizoen 2011-2012 is veelbelovend.
De eerste productie is Kurt Weill's Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny in de regie van de spraakmakende regisseur Calixto Bieito.
De opera Tsjarodejka van Tsjaikovski wordt zelden uitgevoerd dus: grijp uw kans!
Belcanto-liefhebbers kunnen genieten van Il Viaggio a Reims, gedirigeerd door de fameuze Rossini-specialist Albert Zedda.
Na Rossini volgt La Forza del Destino van Verdi, met Catherine Naglestad als Leonora.
Guy Joosten regisseert de nieuwe opera Rumor van de Duitse componist Christian Jost.
Een interessante aanvulling op de eerder genoemde Rossini is de programmering van Le Duc d'Albe van Donizetti. Paolo Carignani dirigeert, Carlos Wagner regisseert, met onder meer Ismael Jordi.
De afsluitende productie is Carmen van Bizet.


In Luik dirigeert Christian Zacharias Le Nozze di Figaro van Mozart -gezongen in het Italiaans.
Liefhebbers van operette kunnen genieten van La Fille de Madame Angot van Charles Lecocq.
Later in het seizoen presenteert het gezelschap een Duitse operette - gezongen in het Frans - van Benatzky, L'Auberge du Cheval Blanc.
Een goede aanvulling op Mozart is La Vera Costanza van Joseph Haydn.
Ook interessant is de onbekende opera van Rossini L'Equivoco Stravagante. Over Belcanto gesproken: op 12 mei zingt in Luik de spetterende tenor Juan Diego Flórez. Een uitzonderlijke kans!
De afsluiter in Luik is Manon van Massenet met June Anderson en - alweer - Ismael Jordi.

Reizen met de trein naar deze muzieksteden:
Vanuit Amsterdam bent u binnen twee uur in Antwerpen (1.51u);  in 2,5 uur bent u in Brussel (2.33u).
Met de trein is de afstand Brussel - Gent 0.31u; Brussel - Luik 0.43u.
Binnen drie uur bereikt u vanuit Brussel Luxemburg stad (2.58u).

Operareizen naar Frankrijk: Lille, Straatsburg en Lyon

Eerder hebben wij het culturele leven in de wereldstad Parijs beschreven. In dat stuk plaatsten wij een link naar de website van Planet-Opera.com, dat een uitgebreid overzicht presenteert van opera in Frankrijk. In dit stuk willen wij de aandacht vestigen op drie Franse steden met een mooi operahuis die elk interessant programmeren: Lille, Straatsburg en Lyon. Elk van deze steden zijn vanuit Parijs goed te bereiken met de trein:

• Lille op 1.02u van Parijs.
• Straatsburg op 2.20u van Parijs
• Lyon op 3.40u van Parijs

De Opéra Lille opent het nieuwe seizoen met Stravinsky's Rake's Progress onder leiding van de Nederlander Arie van Beek.
In coproductie met het Théâtre des Champs-Elysées in Parijs produceert men in Lille Passion van Pascal Dusapin, onder meer met Barbara Hannigan.
Voor liefhebbers van Monteverdi dirigeert Emmanuelle Haïm in het voorjaar 2012 L'Incoronazione di Poppea, een coproductie met de Opéra de Dijon.
Ronduit spectaculair is de productie in mei 2012 van Cendrillon door Massenet. Laurent Pelly heeft deze opera geregisseerd voor Santa Fe Opera en behalve in Lille is deze coproductie ook te zien in het Royal Opera House Covent Garden in Londen, De Munt / La Monnaie in Brussel en het Gran Teatre del Liceu in Barcelona.

In Straatsburg presenteert de Opéra National du Rhin ook een geweldig programma. De seizoensopening is gelijk raak: La Nuit de Gutenberg, een nieuwe opera van Philippe Manoury.
De volgende titel is La Bohème van Puccini, een coproductie met de Vlaamse Opera, geregisseerd door Robert Carsen. Thomas Oliemans zingt de rol van Marcello. Oliemans zingt ook in de volgende productie, de operette Die Fledermaus, een nieuwe productie die wordt gecoproduceerd met het Staatstheater Nürnberg.
Robert Carsen regisseert ook de opera Kat'a Kabanova van Janáček in januari 2012.
Ook grandioos: Les Huguenots van Meyerbeer, nu te zien in De Munt / La Monnaie in Brussel - volgend jaar in Straatsburg. Gedirigeerd door Daniele Callegari, geregisseerd door Olivier Py, onder andere met Laura Aikin.
Verder een zelden uitgevoerde opera van Rossini, L'Occasione fa il ladro en een onbekende opera van Vivaldi: Farnace.
Het seizoen besluit met een nieuwe productie van Strauss' Rosenkavalier. Een absoluut topseizoen!

De Opéra de Lyon opent het nieuwe seizoen spectaculair: een nieuwe productie van De Neus van Dmitri Sjostakovitsj. Het is een coproductie met de Met in New York en het festival d'Aix-en-Provence, gedirigeerd door Kazushi Ono en geregisseerd door William Kentridge.
In november presenteert het gezelschap Bellini's I Capuleti e i Montecchi concertant, een coproductie met het Théâtre des Champs-Elysées in Parijs.
De operette La Vie parisienne van Offenbach wordt eind 2011 hernomen in de regie van Laurent Pelly. Gerard Korsten dirigeert.
Later in het seizoen voert het gezelschap een andere operette van Offenbach uit, Mesdames de la Halle.
In januari-februari 2013 regisseert David Pountney Puccini's drieluik Il Trittico, in verschillende voorstellingen gekoppeld aan opera's van Schönberg, Hindemith en Zemlinsky.
Wagnerliefhebbers kunnen hun borst natmaken voor Parsifal in maart 2012. In dezelfde periode dirigeert Hartmut Haenchen in Kopenhagen hetzelfde werk met een interessante cast. En daarna is er nog de veelbelovende productie in Amsterdam, dus Parsifal-liefhebbers moeten flink reizen of kiezen.
Ook te zien in Amsterdam (in januari 2012) is Stravinsky's Rossignol et autres fables.
Als laatste productie in het seizoen programmeert men in Lyon een nieuwe Carmen, geregisseerd door Oliver Py.
Meer klassieke muziek is er in Lyon te horen in het Auditorium Orchestre National de Lyon en in grote evenementen in La Halle Tony Garnier.

Reizen naar andere muzieksteden:
Met de trein is er een directe verbinding tussen Lyon en Genève (3.40u).

Operareizen naar Duitsland: Essen en Köln

Naast Berlijn, Dresden en München zijn er in het Ruhrgebied enkele steden met aantrekkelijke operahuizen.

Essen staat bij veel Nederlandse operaliefhebbers goed bekend. De Vereniging Vrienden van DNO organiseert al vele jaren succesvolle operareizen naar het Aalto-Musiktheater in Essen. De Nederlander Hein Mulder, thans Hoofd Artistieke Zaken bij De Nederlandse Opera, is kort geleden benoemd tot intendant in Essen van het Aalto-Musiktheater en Philharmonie Essen met ingang van 2013. Hij volgt daarmee Stefan Soltesz op, de succesvolle operadirigent die tevens Generalmusikdirektor is. Het Amsterdamse publiek kent Soltesz van de Salome die hij dirigeerde bij DNO, in de controversiële regie van Peter Konwitschny. De muzikale prestaties van Soltesz waren overigens onomstreden.

In het nieuwe seizoen herneemt Essen de opera Hercules onder leiding van de Nederlander Jos van Veldhoven. In juni volgend jaar presenteert het huis een nieuwe productie van Mozarts Entführung in der Serail in de regie van de Nederlandse Jetske Mijnssen. Daarnaast is er volgend seizoen veel Wagner in Essen: hernomen worden onder meer de volgende producties:

• Der Ring des Nibelungen
• Der Fliegende Holländer
• Tannhäuser
• Tristan und Isolde

Andere aantrekkelijke muzieksteden in de buurt van Essen zijn Duisburg en Düsseldorf, die gezamelijk voorstellingen aanbieden van de Deutsche Oper am Rhein.

Reizen met de trein naar het Ruhrgebied en vanuit het Ruhrgebied naar muzieksteden elders:
Vanuit Amsterdam is er een directe verbinding naar Duisburg (2.06u) en Düsseldorf (2.16u).
De afstand tussen Duisburg - Essen in tien minuten met de trein.
Vanuit Duisburg zijn er directe treinverbindingen naar de volgende muzieksteden:
Bonn (1.00u)
Bremen (2.36u)
Dortmund (0.36u)
Hamburg (3.24u)
Koblenz (1.40u)

Een andere muziekstad die een stedentrip zeer rechtvaardigt, is Köln. In de Oper Köln kunnen liefhebbers van Monteverdi hun hart ophalen met een nieuwe productie van Il Ritorno d'Ulisse in Patria en de herneming van L'Incoronazione di Poppea. Ook heeft het gezelschap een nieuwe productie van Alcina van Händel op haar programma voor het nieuwe seizoen. Verder verschijnt in Köln een concertante uitvoering van Bellini's Norma (met Edita Gruberova), een nieuwe productie van Verdi's Rigoletto en diens Requiem; La Traviata wordt hernomen. Ook Tosca van Puccini zal op het toneel verschijnen.
Van Wagner verschijnt een nieuwe productie van Der Fliegende Holländer en wordt Die Meistersinger von Nürnberg hernomen.
Veel belovend zijn de nieuwe producties van Oorlog en Vrede van Prokofiev en Ariadne auf Naxos (met alternerend Barbara Haveman en Anne Schwanewilms onder leiding van Markus Stenz) van Strauss.
Voor balletliefhebbers zijn er in het nieuwe seizoen onder meer gastoptredens van het Nederlands Dans Theater en het Ballett am Rhein Düsseldorf Duisburg.
 De Kölner Philharmonie is een van de mooiste concertzalen in Europa met een topprogrammering.
Tot slot is het ensemble voor nieuwe muziek MusikFabrik gevestigd in deze stad.

Reizen met de trein naar Köln:
Vanuit Amsterdam is er een directe verbinding naar Köln (2.38u).

Operareizen naar Duitsland: Dresden en München

Eerder hebben wij vastgesteld dat Berlijn tot een van de zes wereldsteden behoort voor muziekreizen - wat ons betreft - naast Amsterdam, Londen, New York, Parijs en Wenen.

De Duitse cultuur (in Duitsland en de Duitssprekende gebieden buiten dat land) heeft een zeer rijke traditie wat betreft muziekcultuur, theater, toneel, dans en ook opera. Veel steden - ook kleine steden in de provincie - hebben vaak een theater dat opera en operette uitvoert.

Naast Berlijn zijn er in Duitsland grote en vooraanstaande operahuizen in Dresden en München.

In Dresden is de Sächsische Staatskapelle Dresden huisorkest van de Semperoper. Voorstellingen van klassiek ballet worden verzorgd door de Semperoper Ballett.

Na zijn vertrek als Generalmusikdirektor (GMD) bij de Münchner Philharmoniker heeft de Duitse superster Christian Thielemann bekend gemaakt dat hij vanaf seizoen 2012-2013 chefdirigent zal worden bij de Staatskapelle Dresden. Als klap op de vuurpijl heeft Thielemann er voor gezorgd dat zijn nieuwe orkest de Berliner Philharmoniker opvolgt als Orchester der Osterfestspiele Salzburg vanaf 2013. Bovendien is Thielemann benoemd tot artistiek leider van de Osterfestspiele (niet te verwarren met de Salzburger Festspiele die in de zomer plaatsvinden). De producties in Salzburg worden in coproductie met Dresden gemaakt en zullen dus ook - onder leiding van de maestro - in de Semperoper worden uitgevoerd. Voor het Wagnerjaar 2013 staat alvast een nieuwe productie van Parsifal op het programma.

In het voorjaar vinden de prestigieuze Dresdner Musikfestspiele plaats.

Dresden ligt op twee uur reizen met de trein vanaf Berlijn.

In München voert de Bayerische Staatsoper elk seizoen talrijke opera's uit in het Nationaltheater. Hier voert het Bayerisches Staatsballett ook vele balletten op en vindt er jaarlijks de BalletFestwoche plaats. In de zomer worden in het Nationaltheater bovendien de Münchner Opernfestspiele gehouden.

De thans chefloze Münchner Philharmoniker hebben hun thuisbasis in de Philharmonie im Gasteig.
Veel concerten vinden plaats in de Herkulessaal van het Münchner Residenz.

Daarnaast beschikt München over een van de grootste orkesten in Duitsland, het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks onder leiding van Mariss Jansons. Ook speelt hier het Münchner Rundfunkorchester.

Met de trein is men van München binnen anderhalf uur in het Oostenrijkse Salzburg. In iets meer dan vier uur bereikt u Wenen.
In vijf kwartier kan men met de trein van München naar Nürnberg reizen en van daaruit is men binnen een uur in Bayreuth.
De treinreis München - Stuttgart duurt twee uur en twintig minuten. München- Frankfurt a/M duurt drie uur en een kwartier.

Favoriete muzieksteden: Wenen

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die de moeite waard zijn om langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - te bezoeken. Aflevering zes: Wenen.

De Wiener Staatsoper is het grootste operagezelschap in Wenen en programmeert een zeer uitgebreid repertoire en contracteert grote sterren.

Meer opera kan men bezoeken in de Volksoper.

Het befaamde Wiener Staatsballett treedt op in de Wiener Staatsoper en de Volksoper.

Het derde operahuis in Wenen is het Theater an der Wien.

Naast de drie theaters heeft Wenen twee mooie, beroemde concertzalen. De bekendste en meest prestigieuze is natuurlijk de Musikverein, de thuiszaal van de Wiener Philharmoniker.

Ook het Konzerthaus Wien biedt een groots programma aan voor liefhebbers van klassieke muziek. Hier treden onder andere het ORF Radio-Symphonieorchesters Wien en de Wiener Symphoniker regelmatig op in de grote zaal.

Moderne en nieuwe muziek voert het wereldberoemde Klangforum Wien uit.
In de maanden mei en juni vinden de Wiener Festwochen plaats. Hier worden uitzonderlijk veel voorstellingen van podiumkunsten geprogrammeerd in de hele stad, op het hoogste niveau.

Andere muzieksteden die vanuit Wenen zijn te bezoeken:
Voor muziekliefhebbers die Wenen graag met een bezoek aan een andere stad willen combineren, zijn er interessante opties. Met de trein zijn er directe verbindingen op minder dan drie uur naar Salzburg of Budapest. Met de trein is men van Wenen in iets meer dan vier uur in München.

Favoriete muzieksteden: Parijs

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die zo'n rijk opera- en concertleven aanbieden, dat deze steden vanwege hun culturele infrastructuur gemakkelijk langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - bezocht kunnen worden. Eerdere afleveringen wijdden wij aan Amsterdam, Berlijn, Londen en New York. Ditmaal opnieuw een stad in Europa: Parijs.

Tegenwoordig is men in drie uur met de trein van Amsterdam in Parijs. Verder is het aangenaam dat men in Parijs - net als bijvoorbeeld in Brussel of Berlijn - met euro's kan betalen en dat elke ticketautomaat in de metro de Nederlandse bankpas als betaalmiddel accepteert.

De Opéra National de Paris programmeert opera's in twee theaters: het moderne theater, de Opéra Bastille, op Place de la Bastille en de oude Opéra, Palais Garnier.

De Opéra Bastille biedt tevens onderdak aan het Ballet de l' Opéra.

Ook het Théâtre des Champs Elysées programmeert operavoorstellingen, - geënsceneerd en concertant - naast symfonische concerten.

De Opéra Comique programmeert opera in de maanden januari tot juli.

De Salle Pleyel is een andere concertzaal met een rijk en divers repertoire. De zaal is onderdeel van
La Cité de la Musique en de thuisbasis van het Orchestre de Paris. Mogelijk verhuist het orkest binnenkort naar de Philharmonie de Paris, dat nu nog niet open is.

Ensemble Intercontemporain voert moderne en nieuwe muziek uit in alle grote operahuizen in de wereld en treedt in Parijs regelmatig op in La Cité de la Musique, la salle des concert en het amphithéâtre.

Ook in het Théatre du Châtelet worden opera's en symfonische concerten uitgevoerd.
Ook het Théâtre des Bouffes du Nord-Paris biedt u een aantrekkelijk programma concerten, theater en muziektheater.

Directe verbindingen naar andere operasteden vanuit Parijs: 
Frankrijk heeft muziekliefhebbers veel meer te bieden dan wat Parijs programmeert. Met de trein kunt u zonder overstappen reizen naar interessante hot spots als: Aix-en-Provence, Avignon, Bordeaux, Lille, Lyon, Marseille en Straatsburg.

Een compleet overzicht van opera in Frankrijk vindt u hier.

Favoriete muzieksteden: New York

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die zo'n rijk opera- en concertleven aanbieden, dat deze steden vanwege hun culturele infrastructuur gemakkelijk langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - bezocht kunnen worden. Aflevering vier: New York.
New York ligt niet echt om de hoek. Een vlucht van zes uur rechtvaardigt vanzelfsprekend sowieso een langere reis dan een city trip van drie nachten. Maar een week New York hoeft geen straf te zijn voor muziekliefhebbers.

De Metropolitan Opera House is het grootste operagezelschap ter wereld. De Met geeft voorstellingen in het Lincoln Center, waar veel van het aanbod van klassieke muziek geconcentreerd is: Alice Tully Hall, Avery Fisher Hall, The Juilliard School of Music, de New York Philharmonic Orchestra, het New York City Ballet, en - voorlopig nog - de in financiële problemen verkerende New York City Opera.

In de zomer wordt hier het Lincoln Center Festival georganiseerd.

Niet ver van het Lincoln Center staat het Kaufman Center met de Merkin Concert Hall waar veel moderne muziek en kamermuziek wordt geprogrammeerd.

Uiteraard beschikt New York met Carnegie Hall over een van de mooiste concertzalen ter wereld met een indrukwekkende programmering voor symfonische muziek en kamermuziek.

Meer kamermuziek kan men horen in Bargemusic.

Ook in de Columbia School for the Arts kan men klassieke muziek horen.

Hetzelfde geldt voor het Stadhuis, dat over een concertzaal beschikt met een mooie akoestiek.

Andere muzieksteden vanuit New York:
In latere bijdragen zal het muziekleven besproken worden in de Amerikaanse steden Boston, Chicago en San Francisco.

Favoriete muzieksteden: Londen

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die zo'n rijk opera- en concertleven aanbieden, dat deze steden vanwege hun culturele infrastructuur gemakkelijk langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - bezocht kunnen worden. Aflevering drie: Londen.
Londen is ideaal voor een stedentrip vanuit Amsterdam. Met de Eurostar reist u via Brussel, dus veel mensen reizen liever direct of reizen sneller met het vliegtuig, bijvoorbeeld vanaf Schiphol. Veel Britse podia, theaters, concertzalen zijn gevestigd in Londen. Zij bieden onderdak aan Britse operahuizen, orkesten en ensembles.

Het Royal Opera House Covent Garden is een van de grootste operahuizen in Europa. Het biedt onderdak aan de gezelschappen Royal Opera en de Royal Ballet.

Het tweede operagezelschap van Londen, de-English National Opera, voert alle producties uit in het Engels. Libretti van niet-Engelse opera's worden in Engelse vertaling gezongen. In hetzelfde theater - het London Coliseum - verzorgt ook het English National Ballet dansvoorstellingen.

De English Touring Opera toert door heel het land en verzorgt optredens in tientallen steden buiten Londen.

Ten slotte voert in de zomermaanden het Opera Holland Park enkele opera's uit in het Holland Park Theatre.

De orkesten London Philharmonic Orchestra
, Philharmonia Orchestra, London Sinfonietta en het

Orchestra of the Age of Enlightenment hebben hun thuisbasis in het Southbank Centre, dat onder meer de Royal Festival Hall omvat, de Queen Elizabeth Hall en de Purcell Hall, waar veel kamermuziek wordt geprogrammeerd. Het Southbank Centre presenteert 's zomers het Festival of Britain.

Veel orkesten geven concerten in de Royal Albert Hall. In de zomer vindt hier het grote festival de BBC Proms plaats.

In het Barbican Centre heeft het London Symphony Orchestra onderdak, alsmede het BBC Symphony Orchestra.

Talloze kamermuzikale concerten klinken jaarlijks in de Wigmore Hall.

Sinds 2008 is er bovendien de Kings Place, alweer een spectaculair gebouw, waar regelmatig klassieke concerten worden geprogrammeerd, onder meer een groot Kings Place Festival met 100 concerten in vier dagen. Ten slotte valt er voor liefhebbers van kamermuziek ook veel te genieten in St John's, Smith Square
.

Meer opera in het Verenigd Koninkrijk:
Het culturele leven in het Verenigd Koninkrijk is behoorlijk gecentreerd in Londen. In Leeds produceert Opera North verschillende producties.
In de zomermaanden is in East Sussex gastheer voor het fameuze Glyndebourne Festival.
In Cardiff is het operagezelschap de Welsh National Opera gevestigd in het Wales Millennium Centre dat in 2004 is geopend.
Ook in Schotland kan men naar opera: in Edinburgh produceert de Scottish Opera enkele operavoorstellingen. In Edinburgh vindt bovendien in de zomer het Edinburgh International Festival plaats.
Het muziekleven in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten wordt goed gecovered door Opera Britannia.

Favoriete muzieksteden: Berlijn

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die zo'n rijk muziekleven aanbieden, dat deze steden vanwege hun culturele infrastructuur gemakkelijk langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - bezocht kunnen worden. Aflevering twee: Berlijn.
Berlijn is een van de meest geliefde steden voor city trips onder Nederlanders. Niet verbazingwekkend, want men struikelt over monumenten, geschiedenis en musea. Het culturele aanbod van opera en klassieke muziek is eveneens overstelpend. Leuk voor muziekliefhebbers is dat de prijzen van hotelkamers, horeca en ook kaartjes van levende muziek en theater in Duitsland lager zijn dan die in grote cultuursteden in andere landen, zoals Amsterdam, Parijs en Wenen.

De Deutsche Oper Berlin is een van de grootste operagezelschappen in Duitsland.

Het tweede grote operagezelschap in Berlijn is de befaamde Staatsoper unter den Linden. Wegens renovatiewerkzaamheden voert op dit moment in de Staatsoper voert het gezelschap echter de voorstellingen uit in het Schillertheater.

Het derde operagezelschap, de Komische Oper, voert producties uit in het Duits. Libretti van niet-Duitse opera's worden hier in Duitse vertaling gezongen.

In alle drie bovengenoemde theaters voert het Staatsballett Berlin voorstellingen uit.

In de hippe wijk Neukölln is de Neuköllner Oper, het vierde operahuis in Berlijn, gevestigd.

De Philharmonie Berlin biedt onderdak aan de Berliner Philharmoniker en het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin.

In de zomer vinden in de Philharmonie symfonische concerten en recitals plaats tijdens het Musikfest Berlin, onderdeel van de Berliner Festspiele.

Ook in het Konzerthaus vinden veel voorstellingen plaats met klassieke muziek. Het is de thuisbasis van het Konzerthausorchester Berlin.

Voor liefhebbers van experimenteel muziektheater en moderne en nieuwe muziek biedt de Sophiensaele een interessant programma.


Directe verbindingen naar andere operasteden vanuit Berlijn:
Vanuit en naar Berlijn vertrekken treinen direct naar Hannover (tussenstop voor reizigers van en naar Amsterdam), Dresden, Leipzig en Stuttgart.

Favoriete muzieksteden: Amsterdam

Op deze plek bespreek ik in een serie enkele steden die mijns inziens zo'n rijk muziekleven te bieden hebben aan muziekliefhebbers, dat deze steden vanwege hun culturele infrastructuur gemakkelijk langer dan twee of drie nachten - de duur van een klassieke stedentrip - bezocht kunnen worden. Aflevering een: Amsterdam.

In het Muziektheater produceert De Nederlandse Opera (DNO) het hele seizoen door opera - uit alle tijden en genres, van barokopera tot heden. Uniek in de wereld is dat DNO geen eigen orkest heeft, maar voor elke productie met een ander orkest samenwerkt. Zo verzorgen verschillende Nederlandse orkesten producties voor De Nederlandse Opera. Onder andere het Nederlands Philharmonisch Orkest, het Nederlands Kamer Orkest, het Koninklijk Concertgebouworkest, het Radio Filharmonisch Orkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Residentie Orkest spelen regelmatig in het Muziektheater. Veel moderne operavoorstellingen in Nederland worden begeleid door het Asko|Schönberg ensemble voor nieuwe muziek.

Niet alleen in het Muziektheater voert De Nederlandse Opera producties uit maar er vinden ook operavoorstellingen plaats in de Stadsschouwburg Amsterdam, Koninklijk Theater Carré, in de Westergasfabriek en in het Muziekgebouw aan 't IJ.

Ook in het Muziektheater gehuisvest is het Het Nationale Ballet, het grootste dansgezelschap van Nederland. De meeste voorstellingen worden live muzikaal begeleid door symfonieorkest Holland Symfonia.

Het Concertgebouw is de thuisbasis van het Koninklijk Concertgebouworkest. Het Concertgebouw programmeert de hele zomer door voorstellingen met de succesvolle serie Robeco Zomerconcerten. Andere series in het Concertgebouw zijn onder meer de ZaterdagMatinee en het Zondagochtendconcert.

Andere dan de eerder genoemde orkesten - die regelmatig in het Concertgebouw optreden - zijn onder meer: Amsterdam Sinfonietta, het Brabants Orkest, het Gelders Orkest en het Limburgs Symfonie Orkest.

Festivals:

In juni vindt in Amsterdam het Holland Festival plaats.

Laagdrempelig muziektheater presenteert het zomerfestival De Parade, die in de maanden juni - augustus reist en plaatsvindt in Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Amsterdam.

Van 12 tot 21 augustus vindt het Grachtenfestival plaats.

Eind augustus vindt elk jaar de Uitmarkt plaats, de opening van het nieuwe culturele seizoen.

Meer informatie over festivals in Amsterdam vindt u hier.

Directe verbindingen naar andere operasteden vanuit Amsterdam:

Amsterdam is zeer centraal gelegen: vanuit Amsterdam kunnen operaliefhebbers binnen Nederland gemakkelijk met de trein reizen naar Rotterdam, Den Haag, Enschede of Maastricht voor uitvoeringen van klassieke muziek, opera of muziektheater.

Naar het buitenland zijn er directe verbindingen met de trein naar de Belgische steden Antwerpen en Brussel en is men in iets meer dan drie uur in Parijs.

Naar Duitsland zijn er directe verbindingen met de trein naar Duisburg, Düsseldorf, Frankfurt, Hannover, Karlsruhe, Köln, Mannheim en Osnabrück. Verder biedt Deutsche Bahn speciale tarieven aan voor treinreizen naar de cultuursteden Berlijn, Hamburg en München.

Operadagen Rotterdam - Blond Eckbert

Judith Weir? Ik had nooit gehoord van deze operacomponist. Volgens mij is er ook niet eerder een stuk van haar uitgevoerd in Nederland. En dan zet het muziektheaterfestival Operadagen Rotterdam nu een kameropera van haar hand op het programma. Alleen dit is natuurlijk al een goede reden om 22 mei de voorstelling Blond Eckbert te bezoeken. Verder is deze co-productie van het Muziektheater Transparant (Antwerpen), de Bregenzer Festspiele, festival Opera XXI met de Vlaamse Opera een dag eerder in Antwerpen te zien en daarna alleen nog op 6 en 9 augustus tijdens het prestigieuze festival in Bregenz.

De Britse Judith Weir (Cambridge, 1954) schreef - naast werken voor koor, orkest, kamermuziek en liturgische werken - tussen 1979 en 2005 zeven opera's waarvan Blond Eckbert de zesde is. Deze opera ging in 1994 in Londen in premiere. Het Engelstalige libretto is van Weir zelf, naar de novelle Der blonde Eckbert (1796) van de Duitse romanticus Ludwig Tiek (1773-1853).

Het verhaal lijkt een onschuldig sprookje te zijn, maar ontwikkelt zich snel in een verontrustend psychologisch drama waarin de grenzen tussen fantasie en realiteit vervagen. Eckbert woont met zijn vrouw Berthe afgezonderd in de bergen. Op een dag komt hun vriend Walther op bezoek en vraagt Berthe haar levensgeschiedenis te vertellen die niemand anders kent. Walther blijkt het verhaal toch te kennen. In ieder geval noemt hij de naam van de hond die Berthe zelf vergeten was. Dan ontwikkelt het verhaal zich van een romantisch sprookje vol natuurbeschrijvingen, inclusief een hond en edelstenen, tot een reflectie op de romantiek en op de romantische kijk op het leven zelf.

De Vlaamse regisseur Wouter van Looy (Muziektheater Transparant) heeft muziektheaterstukken gemaakt die worden uitgevoerd op toonaangevende festivals in Europa en in Noord- en Zuid-Amerika en Australië. Hij werkt op de grens van opera en hedendaags muziektheater - vaak met linken naar historische bronnen zoals bij zijn regie van Drift (2004) gebaseerd op Monteverdi’s L’Arianna.

Kortom, Blond Eckbert is  voor Nederland een unieke en veelbelovende productie van een nieuw werk vol romantiek en vervreemding. Voorafgaand aan de voorstelling is er een interview met de componiste en kan men haar beter leren kennen. Gaat dat zien.

Opéra national de Paris seizoen 2011-2012

Gisteren heeft de Opéra national de Paris (die opera programmeert in het Palais Garnier en in de Opéra Bastille) het programma in het nieuwe seizoen gepresenteerd.

Titels die mij aanspreken zijn:
Faust van Charles Gounod: een nieuwe productie onder leiding van Alain Lombard (premiere 22 september, Opéra Bastille)
Lulu van Alban Berg, geregisseerd door Willy Decker, met Laura Aikin in de titelrol (premiere 18 oktober 2011, Opéra Bastille)
La Forza del Destino van Verdi, met Violeta Urmana als Leonora (premiere 14 november 2011, Opéra Bastille)
Arabella van Richard Strauss, met een absolute sterrrencast: Kurt Rydl, Doris Soffel en Renée Fleming zijn te horen in deze productie die gedirigeerd wordt door Philippe Jordan (premiere 14 juni 2012, Opéra Bastille)

Onze favoriete zangeres Eva Maria Westbroek zingt volgend seizoen niet in Parijs:
Dankzij haar agenda is bekend dat zij in het Teatro Real in Madrid zal zingen in Lady Macbeth van Mtsensk van Dmitri Sjostakovitsj (premiere 3 december 2011)

Eerder heeft het Gran Teatre del Liceu in Barcelona het programma voor 2011-2012 bekend gemaakt:
Vermeldenswaardig hier is Le Grand Macabre van György Ligeti (premiere 19 november 2011 en de double bill Eine florentinische Tragödie en Der Zwerg van Alexander Zemlinsky.

Op 16 maart wordt het nieuwe seizoen van de Muntschouwburg in Brussel bekend gemaakt.

De Duitse operahuizen in Berlijn en Dresden hebben hun programma's voor zover mij bekend ook nog niet gepubliceerd.